ماهنامه کودک نبات کوچولو

بازی به عنوان تفریح و اصلی ترین شغل کودکان و نوجوانان در دوران رشد است. بسیاری از بازی های سنتی در کشور ما نیز همانند سایر جوامع بر اساس شرایط اقلیمی، فرهنگ، آداب و رسوم و توانایی های فرزندان ما طراحی شده و صدها سال است که در جامعه ما وجود دارد.

بازی های سنتی ایرانی علاوه بر اینکه امکان تخلیه انرژی در کودکان و نوجوانان را به دنبال دارد، به آنها درس هماهنگی، روابط اجتماعی، تعاون داده و باعث بالا رفتن ظرفیت هوش و استعداد آنها می شود. متاسفانه در دوهه گذشته بر اثر ظهور و گسترش بازی های رایانه ای و سرگرمی هایی مثل سِگا و امثال آن بچه ها کمتر به بازی های گروهی و سنتی توجه نشان می دهند.

نشستن در یک محل برای ساعت ها، خیره شدن به صفحه تلویزیون یا رایانه، اضطراب و هیجان، علاوه بر اینکه مشکلات جسمی برای آنها فراهم می کند، بلکه موجب ناهنجاری های رفتاری و روانی در کودکان می شود.

75 درصد از کودکان و نوجوانان ایرانی بازی های سنتی جامعه را بلد نیستند، در پژوهشی که بین کودکان و نوجوانان 6 تا 14 ساله در 5 شهر کشور انجام شد، هر دو گروه جنسی پسران و دختران نسبت به آشنایی با بازی های سنتی اظهار بی اطلاعی کردند.

 الک دُلک، وسطی، قایم باشک، گرگم به هوا، گردو بازی، یک قُل دو قُل، لی لی و دوزبازی به عنوان بازی های گروهی سنتی

در مورد این بازی ها پژوهش و پرسش شده و نتیجه گیری شد که این بازی ها هم برای فضای باز و محیط هایی مثل مدرسه یا پارک در نظر گرفته شده اند و هم برای فضای بسته مثل خانه.

بازی های رایانه ای علاوه بر ایجاد انزوا و گوشه گیری در کودکان و نوجوانان باعث می شوند آنها به بازی های فردی عادت کرده و چون شروع و پایان بازی در دست خود آنهاست و بُرد و باخت می تواند توسط خود کودکان تنظیم شود، بنابراین ظرفیت پذیرش شکست در نوجوانان پایین آمده و این حالت در جامعه باعث بروز گوشه گیری و پرخاشگری در آنها می شود.

والدین به خاطر جلوگیری از خروج بچه ها از منزل و نگه داشتن آنها در محیط خانه به آنها اجازه استفاده از بازی های الکترونیکی می دهند، اما بالا رفتن هیجان باعث اُفت تحصیلی، تیک عصبی، بلوغ زودرس، ضعف بینایی، انحراف ستون فقرات شده و روز به روز آنها را به گوشه گیری بیشتر تشویق می کند.

مدارس در ساعت های ورزش و اوقات بیکاری دانش آموزان و تلویزیون در برنامه های کودکان باید نسبت به آموزش بازی های سنتی به فرزندان ما اقدام کرده و اجازه ندهند سرگرمی های سالم، نشاط آور و آموزنده ملی ما به دست فراموشی سپرده شوند.

 80 درصد از کودکان و نوجوانان فاقد ابتکار و گرایش به بازی های دسته جمعی شده اند و همین ناهنجاری در رشد اجتماعی آنها در آینده اثر منفی خواهد گذاشت.